Bawełna jest bardzo wygodnym i szalenie uniwersalnym materiałem. Czy bawełna się gniecie? Jak sprawić, żeby doskonale się prezentowała? Jak najlepiej konserwować ją, aby mogła posłużyć długo? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w naszym poradniku. Zapraszamy!
- Czy bawełna się gniecie – naturalne właściwości włókna
- Dlaczego bawełna się gniecie i jak temu zapobiec?
- Czy wszystkie rodzaje bawełny gniotą się tak samo?
- Bawełna z domieszką – sposób na mniejsze zagniecenia?
- Jak prasować bawełnę, by długo wyglądała schludnie?
- Czy zgnieciona bawełna zawsze oznacza gorszą jakość?
Czy bawełna się gniecie – naturalne właściwości włókna
Czy bawełna się gniecie? Najpierw warto zacząć od zrozumienia, czym cechują się te włókna i jak wyglądają procesy prowadzące do końcowej jakości uzyskanego materiału. Bawełna jest włóknem naturalnym, pochodzi z rośliny o tej samej nazwie, po pozyskaniu tworzy się z niej przędzę, z której następnie powstaje gotowa tkanina.
Pod mikroskopem zauważyć można, że struktura bawełny jest mało sprężysta – w porównaniu, na przykład, do tkanin syntetycznych, jak elastan czy poliamid. Bawełna łatwo odkształca się pod wpływem wilgoci, nacisku czy naciągania, co sprawia, że może się ona gnieść.
Wbrew pozorom, jest to jednak także duży plus tego materiału. Włókna nie są pamięciowe, co oznacza, że z łatwością można zmienić ich kształt z użyciem żelazka, czyli pozbyć się zagnieceń w prosty sposób.
Dlaczego bawełna się gniecie i jak temu zapobiec?
Bawełna gniecie się, gdy jej mało elastyczne włókna poddawane są naciskowi, na przykład podczas noszenia, zawiązywania węzłów, podwijania rękawów czy wkładania ubrań do spodni. To także pokłosie niewłaściwego przechowywania, na przykład rzuconych niedbale do szafy elementów odzieży czy zwijanie ich w kulkę.
Na gniecenie się wpływ ma także wilgoć, wobec czego bawełniane tkaniny po wyjęciu z pralki często mogą nosić na sobie zagniecenia. To właśnie dlatego po wyjęciu prania dobrze jest je dynamicznie strzepnąć przed rozwieszeniem – sprawi to, że włókna wrócą na swoje miejsce i czeka Cię dużo mniej prasowania nawet przy znacznym zagnieceniu.
Wywieszaj ubranie zawsze tuż po praniu, nim odgniecenia zdążą utrwalić się na materiale, przez co konieczne będzie dłuższe prasowanie z użyciem wyższej temperatury. Unikaj przeładowania pralki, bo wówczas odzież gniecie się mocniej – tkanina nie ma miejsca na to, by rozprostowywać się podczas cyklu prania.
Dbaj także o to, by rozwieszać odzież na wieszakach tylko wtedy, gdy całkowicie wyschnie, a jeżeli składasz ją na półkę czy do szafy – uformuj jak najbardziej równą kostkę, by zagnieceń było naprawdę niewiele. Na podróż koszulki lepiej jest zwijać w ciasne rulony, które sprawią, że zagnieceń będzie mało – a nawet wcale.
Czy wszystkie rodzaje bawełny gniotą się tak samo?
Czy bawełna się gniecie niezależnie od tego, jakiego jest rodzaju i jakiej gramatury? Odpowiedź brzmi – nie, rodzaj materiału ma duże znaczenie. Bawełna tkana, na przykład popelina, jest bardziej podatna na zagniecenia, niż na przykład ciasno pleciona dzianina – na przykład jersey. Ten drugi cechuje dużo mniejsza szansa na to, że ubranie będzie mocno pogniecione nawet po praniu.
Mniej gniecie się także bawełna merceryzowana, czyli wygładzana w procesie chemicznym. Ważna jest też gramatura bawełny, czyli to, jaką ilość wyrażoną w gramach użyto do produkcji metra kwadratowego gotowej tkaniny. Im większa gramatura, tym bawełna mniej się gniecie. To dlatego, że jest cięższa i grubsza. Cieńsza tkanina, na przykład zwiewny T-shirt, wymaga prasowania częściej, niż gruba, gęsto pleciona bluza o wysokiej gramaturze.
Bawełna z domieszką – sposób na mniejsze zagniecenia?
Domieszki w bawełnie często mogą wpływać na zmniejszenie zagnieceń, choć jest to pewien kompromis, bo materiał przestaje być w stu procentach naturalny. Poliester, elastan czy modal – wszystkie te dodatki mogą sprawić, że bawełna nieco lepiej się poddaje i inaczej się układa. Na mieszanki warto postawić w przypadku na przykład jeansów, aby były wygodniejsze i służyły dłużej. Na stuprocentową bawełnę postaw w przypadku T-shirtów.
Jeżeli decydujesz się na domieszki, wybieraj takie, w których udział syntetycznych tkanin nie przekracza 5-10%. Warto też dobierać materiał w zależności od przeznaczenia – inny skład sprawdzi się w koszuli do pracy, a inny w odzieży sportowej czy codziennej.
Jak prasować bawełnę, by długo wyglądała schludnie?
Bawełna jest materiałem trwałym, wytrzymałym, może służyć latami – szczególnie gdy zdecydujesz się na produkty wysokiej jakości, wykonane z certyfikowanej bawełny. Trzeba jednak o nią dbać, choć nie tak intensywnie, jak na przykład o jedwab czy wełnę. Liczy się to, w jaki sposób będziesz ją prasować.
Zawsze sprawdź oznaczenie na metce – producent deklaruje, w jakiej temperaturze można prasować dany element garderoby i przestrzegaj tych zaleceń, by mieć pewność, że materiał się nie zniszczy.
Możesz używać parownicy lub lekko zmoczyć tkaninę – pomoże to w przywracaniu kształtu danego ubrania. Warto prasować bawełnę na lewej stronie albo przez cieniutką szmatkę, co sprawi, że kolor czy aplikacje utrzymają się dużo dłużej. Wspomniana parownica jest dobrym pomysłem, jeżeli lubisz szybko odświeżyć ubrania w pionie, bez konieczności rozkładania deski – znaczna ilość cienkiej bawełny, na przykład T-shirty, z powodzeniem rozprasują się na gładko w ten właśnie sposób.
Unikaj prasowania na mokro, to znaczy gdy ubrania są naprawdę mocno zmoczone oraz stosowania wysokiej temperatury – nie oznacza to wcale, że praca pójdzie szybciej, a możesz w ten sposób zwyczajnie zniszczyć tkaninę.

Czy zgnieciona bawełna zawsze oznacza gorszą jakość?
To, że dana odzież się gniecie, absolutnie nie świadczy o jakości włókien czy gotowej tkaniny. Gniecenie wynika bowiem z naturalnych właściwości włókien i proces produkcji nie ma tu nic do rzeczy, chociaż, rzecz jasna, warto wybierać certyfikowaną, jakościową bawełnę ze względu na jej wytrzymałość i bezpieczeństwo dla skóry.
Wysokogatunkowa bawełna także może się gnieść, ale w jej przypadku masz pewność, że ubranie dłużej zachowa swój pierwotny kształt i fason, kolory nie wyblakną, a aplikacja nie wykruszy się ani nie odklei.
Dobrą bawełnę rozpoznasz między innymi po tym, że jest miękka, ma wysoką gramaturę, żywe kolory i że po kilku cyklach prania nadal wygląda dobrze. Jeśli jest sztywna, szorstka, kulkuje się – oznacza to, że materiał jest dużo niższej jakości. Kulkowanie wynika z faktu, że pojedyncze włókna ulegają uszkodzeniu i tworzą nieestetyczne kłaczki – można tego uniknąć, decydując się na bawełnę wyższej jakości, o gęstszym splocie.
Podsumowując – choć bawełna jest materiałem, który może się gnieść, jej prasowanie jest procesem łatwym i szybkim. Zalety bawełny zdecydowanie przeważają nad jej skłonnością do zagnieceń – to drobny minus w porównaniu z komfortem, jaki daje. Wybierając ten materiał, zyskujesz bowiem przewiewność i komfort. Bawełna nie izoluje tak jak na przykład wełna, ale dzięki swojej oddychalności jest przyjemna w codziennym użytkowaniu. To tkanina trwała, wygodna, komfortowa dla skóry i bezpieczna.